MANUAL THERAPY
Κέντρο Φυσικοθεραπείας Μηλιώτης Γεώργιος | Κέρκυρα

Λέγοντας Manual Therapy (θεραπεία διά των χειρών) ή Manipulative Therapy (θεραπεία με χειρισμούς), εννοούμε μία εξειδίκευση της Φυσικοθεραπείας, χαρακτηριστικό της οποίας είναι η χρήση των χεριών από τον φυσικοθεραπευτή, τόσο για την αξιολόγηση των προβλημάτων των ασθενών με νευρο-μυο-σκελετικά προβλήματα, όσο και για την αποτελεσματικότερη θεραπεία αυτών.

Η επιλογή της θεραπείας έχει σαν στόχο την αποκατάσταση της δυσλειτουργίας του ασθενή, στοχεύοντας στο αίτιο που την προκαλεί και όχι στην ανακούφιση του συμπτώματος.
Το Manual Therapy στις μέρες μας συναντάται και με τον όρο Musculoskeletal Physiotherapy και βασίζεται σε επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους θεραπείας μυοσκελετικών προβλημάτων (evidence based practice). Οι μέθοδοι αυτές αποτελούν το αποτέλεσμα της παγκόσμιας έρευνας στον τομέα της Ιατρικής, της Φυσικοθεραπείας, της Εμβιομηχανικής, των επιστημών συμπεριφοράς (π.χ. ψυχολογία) και όλων των επιστημών που σχετίζονται με τον άνθρωπο ως σύνολο. Στα μυοσκελετικά προβλήματα, ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής (Specialist Musculoskeletal Physiotherapist) χρησιμοποιεί τεχνικές που έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι αξιόπιστες και αποτελεσματικές.

Ο κλινικός συλλογισμός (clinical reasoning) αποτελεί το σημαντικότερο «εργαλείο», με το οποίο ο εξειδικευμένος στο Manual Therapy φυσικοθεραπευτής θα αποφασίσει αρχικά τη διαγνωστική και κατόπιν τη θεραπευτική τεχνική που θα επιλέξει. Μέσω της συνεχούς επαναξιολόγησης, θα βοηθήσει τον ασθενή να λάβει τη βέλτιστη θεραπεία όχι μόνο κατά την πρώτη συνεδρία, αλλά και στο σύνολο των επόμενων συναντήσεων, με στόχο την πλήρη αποκατάσταση του προβλήματος. 

Το Μanual Therapy διαφέρει από την κλασική φυσικοθεραπεία. Η βασική του διαφορά έγκειται στο ότι τα μέσα ηλεκτροθεραπείας που χρησιμοποιούνται στην κλασική φυσικοθεραπεία έχουν έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο στην αποκατάσταση και χρησιμοποιούνται με σκοπό την ανακούφιση από επώδυνα συμπτώματα, ιδίως σε οξείες καταστάσεις και για τη βελτίωση της ποιότητας επούλωσης ενός ιστού. Χρησιμοποιούνται λοιπόν περιοριστικά στον ρόλο αυτόν, αλλά δεν αντιμετωπίζουν το αίτιο της δυσλειτουργίας. Από την άλλη, το Manual Therapy στοχεύει στην αποκατάσταση της δυσλειτουργίας, αντιμετωπίζοντας το αίτιο που την προκαλεί και όχι απλά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας έτσι και την λειτουργία του σώματος. Αυτό μπορεί να γίνει σε όλα τα στάδια ενός μυοσκελετικού προβλήματος (οξύ - υποξύ - χρόνιο στάδιο). Στο Μanual Therapy χρησιμοποιούνται τεχνικές με τα χέρια που εξετάζουν και αξιολογούν την κίνηση των αρθρώσεων και των άκρων της σπονδυλικής στήλης, τη συμπεριφορά του νευρικού ιστού στις διάφορες παθολογικές καταστάσεις, την πηγή πρόκλησης ενός συμπτώματος μέσα από τεστ διαφορικής διάγνωσης. Για παράδειγμα, ένας πόνος στο γόνατο μπορεί να προέρχεται και από αλλού, π.χ. από τη μέση, το ισχίο, ακόμη και από την ποδοκνημική, το πέλμα ή το νευρικό ιστό. 

Ο φυσικοθεραπευτής, με τα κατάλληλα κλινικά τεστ, μπορεί να βρει το πραγματικό αίτιο του πόνου και να στοχεύσει εκεί τη θεραπεία του. Ακόμη, μπορεί να αξιολογήσει την ελαστικότητα και τις πιθανές μυϊκές ανισορροπίες των μυών και την επίδρασή τους στο πρόβλημα του ασθενούς, όπως επίσης και την ικανότητα των μυών να παρέχουν δυναμική σταθερότητα στο σώμα κατά την εκτέλεση διάφορων καθημερινών ή αθλητικών δραστηριοτήτων.

Μετά από την υποκειμενική λήψη ιστορικού και την αντικειμενική εξέταση και αφού ο θεραπευτής έχει καθορίσει τον μηχανισμό, ο οποίος ευθύνεται για το σύμπτωμα, επιλέγεται η κατάλληλη τεχνική, η οποία είναι ασφαλής και φέρνει το καλύτερο αναλγητικό αποτέλεσμα. Ο σχεδιασμός του προγράμματος θεραπείας είναι απολύτως εξατομικευμένος για τον κάθε ασθενή. 

Χρησιμοποιούνται τεχνικές όπως ήπιες κινητοποιήσεις (παθητικές  ή/και ενεργητικές), τεχνικές έλξης (τόσο της σπονδυλικής στήλης, όσο και των άκρων), τεχνικές λειτουργικής μάλαξης για τους μύες ή εγκάρσιας τριβής (deep friction) για τους συνδέσμους ή τους τένοντες, τεχνικές χειρισμών (manipulations), τεχνικές κινητοποίησης νευρικού ιστού κτλ. Στη μοντέρνα και επιστημονικά τεκμηριωμένη (evidence based) φυσικοθεραπεία, η ενημέρωση του ασθενούς με απλό τρόπο για το πρόβλημά του από τον φυσικοθεραπευτή και η ενεργή συμμετοχή του στην αποκατάσταση γίνεται όσο το δυνατόν συντομότερα. Αυτό τονίζει την αναγκαιότητα της όσο γρηγορότερης κινητοποίησης της πάσχουσας περιοχής και της έναρξης της θεραπευτικής άσκησης με ειδικά και εξατομικευμένα προγράμματα αποκατάστασης.

Είναι λοιπόν μέγιστης σημασίας να κατανοήσει ο ασθενής την αιτία του προβλήματος και να πειστεί για την όσο γρηγορότερη κινητοποίηση της πάσχουσας περιοχής και την έναρξη θεραπευτικών ασκήσεων , ακόμη και στο οξύ στάδιο, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με απολύτως εξατομικευμένα προγράμματα αποκατάστασης.